23 Şubat 2024 tarih ve Türkiye saati ile 03:34‘de Güneş üzerinde, 2021 yılından günümüze en şiddetli patlama gerçekleşti.
2021 yılında Aktif Bölge AR2831‘den kaynaklı 9.1 şiddetin bir patlama meydana gelmişti ve iletişimde, GPS sinyallerinde kesilmelere, elektrik şebekelerinde problemlerine neden oldu. Bu patlama Son 10 yılın (2011 – 2021)’in en şiddetli patlaması olarak kayda geçti.
Bir önceki patlama 15 Şubat 2016 tarihinde X.6.9 sınıfında bir patlamaydı.
23 Şubat 2024 tarihinde (Bugün) gerçekleşen patlama Güneş Döngüsü 25’in en şiddetli patlaması olarak kayda geçti.
Patlamanın kaynağı Aktif Bölge AR3590. Patlama gerçekleştiğinde ilgili güneş lekesi doğumundan itibaren 4. gün geçmişti. Bunu, Güneşin Dünya’dan bizim gördüğümüz tarafında (sol ufkunda) doğması olarak düşünebilirsiniz.
AR3590’ın son 48 saat içerisindeki aktivitesi.
AR3590 oldukça aktif bir leke ve son 3 gün içerisinde neredeyse 24 saat içerisinde 3 adet X-Sınıfı (Şiddetli) patlamaya neden oldu. Bu aktivite de Güneş Döngüsü 25 (Solar Cylcle 25) içerisinde ilk kez gerçekleşti.
AR3590 Beta-Gama-Delta Seviyesinde bir Manyetik sınıflandırmaya sahip (βγδ/βγ) ve X-Seviyesinde patlama üreteceği manyetik özelliğinde de anlaşılabilmekte.
Patlama esnasında R3 seviyesi radyo kararması meydana geldi (Raporlanan ciddi bir etki oluşmadı)
Patlamanın neden olduğu Koronal Kütle Atımının 25-26/02/2024 tarihleri arasında ulaşması bekleniyor. Kp seviyesine artışa neden olacaktır (Düşük enlemlerde Aurora görülme ihtimali artmakta, Elektrik hatları, İletişim Uyduları, GPS uyduları etkilenebilmektedir.
AR3590 Önümüzdeki 10 gün boyunca (03/03/2024 tarihine kadar) Dünyaya dönük olacaktır. Ancak önümüzdeki 3 günlük (27/02/2024 tarihine kadar) süre çok daha tehlikeli bir konumda olacaktır.
Karşılaştırma açısından;
- Bugüne kadar gerçekleşen/ölçümü yapılan en şiddetli güneş patlaması 04 Eylül 1859 tarihinde gerçekleşti ve X.20 sınıfındaydı. Bu olaya “Carrington Olayı” adı verilmektedir. Bu patlama Dünyadaki telgraf sistemlerinde büyük hasara, telgraf hatlarından kaynaklı yangınlara, telgraf hat operatörlerinin elektrik çarpması sonucu hayatını kaybetmesine neden oldu. Aurora’lar ekvator bölgesinde görülebilir duruma geldi. (Manyetik sınıfı beta-gama-delta!)
- Modern tarihimizde gerçekleşen bir sonraki şiddetli patlama 09 Mart 1989 yılındaki X.15 sınıfındaki güneş patlamasıdır. (Kp indeki 9, Dst indeksi -589nT). Bu patlamanın etkisi; Kanada’nın Québec şehrini besleyen hidroelektrik santrali ve iletim hatlarında akım yüklenmelere neden olarak Trafoların hasar görmesine neden oldu. (https://en.wikipedia.org/wiki/March_1989_geomagnetic_storm). (Manyetik sınıfı beta-gama-delta!)
- AR3590‘ın Manyetik sınıfı beta-gama-delta! Bu manyetik sınıf nadir değil ancak aktif bölge etkisinin yüksek olabileceğine işaret etmektedir.
- Günümüzdeki transformatör, uydu altyapıları her ne kadar daha dayanıklı hale getirilmiş olsa da X.15 sınıfı seviyesindeki bir patlamanın etkileri karmaşık olabilir.
Kaynak: NOAA, NASA, ESA, LMSAL, Solarmonitor.org
|
____ Innovation Science Labs ____
|
